تاريخچه فعاليت خانه کارگر

مبارزات فراگير وپردامنه کارگران کشور درهنگامه بروز تحولات جدي در عرصه مسائل سياسي واقتصادي کشور که به فروپاشي نظام سلطنتي در سال1357 منتهي گرديد،باتلاش وپيگيري جمعي ازفعالين اين مبارزات درقالبي تشکيلاتي ونظام مند،تحت عنوان خانه کارگر استمرار يافت ونقش اساسي درجلب حمايت اقشار مختلف جامعه کارگري ودرراستاي حراست وتقويت نظام نوپاي جمهوري اسلامي ايفاء نمود.اين تشکيلات کارگري بتدريج ودرطول زمان به عنوان يگانه تشکل مرکزي کارگران ايران وظيفه پيگيري اهداف ومطالبات جنبش کارگري را در سطوح ملي وبين المللي عهده دار شده است.

 

نامگذاري فعاليت تشکيلات کارگران ايران وعنوان «خانه کارگر» به سال 1346 باز مي گردد،درآن سال جمعي ازانجمنهاي صنفي کارگري سراسر کشور،فعاليت خود را درقالب اتحاديه اي به اين عنوان،در شهر تهران آغاز مي نمايند.متعاقب شروع فعاليت اين تشکيلات، حزب ايران نوين-که ازجمله معدود احزاب سياسي آن روزگار بشمار مي رفت-با انجام مذاکراتي رهبران اين تشکيلات کارگري را متقاعد به همکاري باخود نموده ودرسال1347،سازمان کارگران حزب ايران نوين راپايه گذاري مي نمايد.

 

به سال 1350 خورشیدی با پیشنهاد نمایندگان جامعه کارگری اصفهان ( مرحومین حسین مظاهری- سیف اله ایرانپور- چراغعلی کریمی- عزت اله کریمی فر- جناب آقای سیدعلی صائب و ....) با هماهنگی مسئولین وقت اداره کل کار و امور اجتماعی و استانداری اصفهان بنای اولیه خانه کارگر در زمینی به مساحت بالغ بر 5000 متر مربع تحت عنوان ( خانه کاوه آهنگر) بنا نهاده شدکه بودجه آن با کمک بخشی از حقوق کارگران و کمک دولت تأمین و احداث گردید و درسال 1352 به بهره برداری رسید و در ساماندهی امورکارگری انتخاب نمایندگان تشکلهای کارگری و مجامع عالی و حتی انتخابات نماینده کارگری درمجلس قانونگذاری نقش مؤثر و به سزایی داشت .

در سالهای 56 و 57 در اوج مبارزات مردمی علیه رژیم ستم شاهی نیز کارگران در تجمعات و راهپیمائی ها و اعتصابات حضور فعال در صحنه انقلاب داشتند. پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی در 22 بهمن سال 1357 با فرمان حضرت امام خمینی(ره) اعتصابات را شکستند و باوجودی که سرمایه داران و کارشناسان واحدهای تولید صنعتی ، تولید وصنعت و کشور را رها و به خارج عزیمت کرده بودند با تمام قوا بدون حضور کارشناسان خارجی نسبت به خرید مواد اولیه و راه اندازی مجدد صنایع اقدام کردندو چرخهای اقتصادی را با بازوان پرتوان خویش به گردش درآوردند.

 

در بدوپيروزي انقلاب اسلامي،شوراهاي اسلامي اعتصاب که نقش مهمي را درهماهنگي انجام اعتصابات گسترده کارگري درمخالفت بارژيم پهلوي داشتند،براي سازماندهي فعاليتهاي آتي خود اساسنامه اي راجهت  تجديد سازماندهي درقالب يک تشکيلات فراگير و سراسري تدوين نمودند.همزمان با اين اقدامات،ضرورت انجام فعاليتهاي منسجم کارگري توسط فعاليني چون آقايان محجوب،کمالي وربيعي تبيين مي گشت.اين تشکيلات نوپا که درآن زمان بارقباي سرسختي ازگروهاي چپ گرا وکمونيست درگير بود،درقالب شاخه کارگري حزب جمهوري اسلامي به فعاليت خود ادامه داده وبزودي بابرگزاري اولين کنگره سراسري در سال 1358،تحت عنوان مستقل خانه کارگر،رسماً اهداف وبرنامه هاي خود رااعلام نمود.

 

براساس ضرورت استیفای حقوق اقشار محروم مولد کشور و باحمایت شهید مظلوم بهشتی ورهبرمعظم انقلاب و عنایت خاص حضرت امام (ره) نخستین هسته های نمایندگان کارگران در درون واحدهای تولیدی، صنعتی و کشاورزی نهاده شد و هیئت اجرائی خانه کارگراصفهان تشکیل گردید واعضای آن درجهت استیفای حقوق حقه کارگران و اشاعه فرهنگ کار وتولید استقامت و پایداری نمودند و همچنان این حرکت را استمرار بخشیدند که شایسته است  از زنده یاد مرحوم حاج اکبر صادقی ( دبیر اجرائی) مرحوم حاج حسینعلی رفیعی ( رئیس هیئت مدیره کانون بازنشستگان) و سردار شهید نادر حاجی هاشمی مسئول کمیته امدادرسانی به جبهه های جنگ یادکنیم و خدمات ارزنده آنان را ارج نهیم .

در زمان جنگ تحمیلی هشت ساله دفاع مقدس با تشکیل کمیته امداد رسانی به جبهه ها به مسئولیت سردارشهید نادر حاج هاشمی بطور مستمر یک روز حقوق خود را به جبهه های جنگ اختصاص دادند و تعداد 34 کاروان هدایای ارزنده خود را که شامل کلیه مایحتاج رزمندگان عزیز اعم از خوراکی و پوشاکی و سایر تجهیزات و وسیله های نقلیه خاکی و آبی مورد نیاز جبهه ها بود را مستقیماً به جبهه های جنوب و غرب کشور اعزام داشتند که بطور متوسط هرسه ماه یکباریک کاروان عظیم از این هدایا ارسال می گردید. مضافاً به اینکه براساس تکلیف شرعی وملی خود بطور فعال و مستمر در تمام طول هشت سال جنگ تحمیلی کارگران در تمامی جبهه ها خصوصاً زمان عملیاتهای غرورآفرین رزمندگان بطور داوطلبانه حضوریافته که به اذعان مسئولین وقت ، یکی از قشرهایی که بیشترین حضور در جبهه را داشتند و بیشترین شهدا متعلق به آنان است همین کارگران هستند و آمارهای موجود شهدای کارگری شاهد این مدعاست.

 

توسعه تشکيلاتي خانه کارگر در دو دهه گذشته

اين تشکل پذيري وشکل سازي در کشورمان شکلي متفاوت ودر مورد خانه کارگر روندي جداي از فعاليتهاي معمول داشت به نحوي که ايجاد وسازماندهي مجدد خانه کارگر،برآيند فعاليت شوراهاي اسلامي اعتصاب در سراسرکشور بود.اما با نگاهي عميق تر به مجموعه فعاليتهاي تشکيلات کارگري کشور مي توان انگيزه واحساس نياز بوجود يک تشکيلات قوي ومنسجم را در مبارزات سالهاي دور کارگران ايران به خوبي مشاهده نمود،لذا خانه کارگر با توجه به بستر مناسب وروحيه پرشور ونشاط کارگران،به سرعت توسعه پيدا کرده وبا فعال کردن انجمن ها وشوراهاي صنفي درکارگاهها وکارخانه جات کشور، بزودي نقشي اساسي وتعيين کننده رادرروندمبارزات جنبش کارگري ايران عهده دار گرديد.اين نقش اساسي به گونه اي ايفا شدکه مطالبات کارگران که دستيابي به آنها ازسوي اين تشکيلات تعقيب مي گرديد،بزودي درتقابل آشکار بانظريات مخالف درخصوص مباحث مرتبط با حقوق بنيادين نيروي کار قرار گرفت.علي رغم اين مخالفتها که با عنايت به تمهيداتي که در قانون پيش بيني شده بود،عملا تشکيلات موجود کارگري کشور، تحت پوشش حمايت همه جانبه قانون قرار گرفته وباتوجه به مفاد مقررات تدوين شده ازحوزه نفوذ وتاثيرگذاري مضاعفي برخوردار گشتند که اين تحول بطور طبيعي منجر به تقويت نقش خانه کارگر درروند تحولات صنفي واجتماعي کشورگرديد.خانه کارگر يگانه تشکيلات کارگري فراگير باگستره ملي درکشوربشمار ميرود.زيرا همانگونه که مي دانيم اين نهاد عالي ازبهم پيوستن وهمکاري ميان اتحاديه هاي مختلف کارگري کشور که خود از دل انجمن هاوشوراهاي اسلامي کارهريک ازکارگاههاوکارخانجات برخواسته اند پديدآمده ولذادرتقسيم بندي متداول،اين تشکيلات وسيع را مي توان به عنوان يک کنفدراسيون به شمارآورد.

 

همانگونه که ذکر شد ، خانه کارگر فعاليت رسمي خود را ازسال1358 آغازنموده ، ولي براساس قوانين ومقررات کشور و درجهت تثبيت مشروعيت قانوني براي ادامه فعاليت، پس ازدرخواست مجوز از وزارت کشور در دي ماه سال 1370 و براساس موافقت کميسيون مربوطه دراين وزارتخانه (موسوم به کميسيون ماده 10 احزاب وانجمن ها) دور جديدي ازفعاليتهاي خودراپي گرفت درحال حاضر خانه کارگربه عنوان يک تشکل صنفي غيردولتي با تمرکز فعاليت برمبناي دستيابي به مطالبات صنفي (اقتصادي و اجتماعي) کارگران کشور،جايگاه ويژه اي رادرميان سايرهمتايان خود يافته است. زيرا که عملاً اين تشکيلات بزرگترين وفعالترين سازمان غيردولتي ايراني از حيث تعداد اعضا،وسعت وگستردگي مراکز تابعه درسراسر کشور،تنوع وتعدد ارائه خدمات به اعضا،ميزان تاثيرگذاري بر نهادهاي دولتي وحکومتي،تجربه کار تشکيلاتي ونيز تنوع وسطح روابط با سازمانهاي بين المللي دولتي وغيردولتي بشمار مي رود.

 خانه کارگر (کنفدراسيون عالي کارگران) مجموعه ايست از هسته ها،کانونها،اتحاديه هاي کارگري،شوراهاي کار و سنديکاها (انجمنهاي صنفي) البته اتحاديه هاي کارگري دردوره جديد با مفهوم مورد نظرما،باعدم شناخت کافي روبروست.

 

براساس يك ضرورت در جهت استيفاي حقوق اقشار محروم و مولد كشور با حمايت شهيد مظلوم بهشتي و رهبر معظم انقلاب و عنايت ويژه حضرت امام(ره)خشت نخستين هسته‌هاي كارگري در درون واحدهاي توليدي ،صنعتي و كشاورزي نهاده شد. شاخه كارگري حزب جمهوري اسلامي ‌باحضور نيروهاي مخلص،دردآشنا وعلاقمندي چون برادران حسين كمالي،عليرضا محجوب و علي ربيعي چتر حمايتهاي خود را گسترده تر ساخته و پاسخ به نياز ايجاد يك نهاد خاص درجهت اشاعه فرهنگ كار و توليد و سازندگي را ملموس ترنمود و اين نقطه آغازين پديد آمدن خانه كارگر گرديد.

 

واحدهای مختلف خانه کارگر شامل:

 

واحد امور اعضاء و آموزش 

 

واحد تبليغات

 

واحد حقوقي

 

واحد انجمن هاي صنفی

 

كانون هماهنگي شوراهاي اسلامي كار

 

كانون هماهنگي انجمن هاي اسلامي كارخانجات

 

كانون مخترعين و مبتكرين

 

كانون بازنشستگان و مستمري بگيران كارگر

 

صندوق حمايت از كارگران بيكار

 

روزنامة كاروكارگر

 

واحد روابط بين الملل

 

موسسه آموزش عالي غيرانتفاعي كار

 

خبرگزاري كار ايران( ايلنا)

 

واحد امور استانها و  شهرستانها

 

اتحاديه اسكان

 

اتحاديه امكان